Ο COVID-19 είναι μια λοίμωξη που, για τους περισσότερους ανθρώπους, υποχωρεί μέσα σε 2–6 εβδομάδες. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών συνεχίζουν να εμφανίζουν συμπτώματα για εβδομάδες ή ακόμη και μήνες μετά την ανάρρωση.

Το φαινόμενο αυτό είναι πλέον παγκόσμια γνωστό ως Long COVID ή μετα-COVID σύνδρομο.

Παρακάτω θα παρουσιάζουμε τις πιθανές μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσου, τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχική υγεία, καθώς και τρόπους με τους οποίους η σωστή ενίσχυση του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων κατηγοριών συμπληρωμάτων διατροφής, μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη καθημερινότητα.

 

Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του COVID-19

Ο SARS-CoV-2 είναι ένας νέος ιός, επομένως οι επιστήμονες εξακολουθούν να μελετούν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά του.

Παρατηρήσεις από άλλους κορωνοϊούς, όπως ο SARS και ο MERS, δείχνουν ότι ένα ποσοστό ασθενών εμφάνισε χρόνια κόπωση και προβλήματα στους πνεύμονες ακόμη και χρόνια μετά τη λοίμωξη.

Αντίστοιχα, σήμερα γνωρίζουμε ότι αρκετοί ασθενείς με COVID-19 αντιμετωπίζουν παρατεταμένα συμπτώματα, ακόμη κι αν είχαν ήπια ή μέτρια νόσηση.

Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα συμπτώματα, όπως:

  • κόπωση
  • μυϊκή αδυναμία
  • γνωστική δυσκολία (“brain fog”)
  • πονοκέφαλοι
  • ταχυπαλμίες
  • δύσπνοια
  • διαταραχές ύπνου

 Επιπλέον, μερικοί άνθρωποι αναφέρουν:

  • κάψιμο στα άκρα
  • απώλεια γεύσης και όσφρησης
  • δερματικά εξανθήματα
  • ακόμη και νέο διαγνωσμένο διαβήτη ή υπέρταση.

Long COVID μετά από ήπια ή μέτρια νόσηση

Ακόμη και άτομα χωρίς προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας ή νεαρής ηλικίας μπορεί να εμφανίσουν Long COVID.

Συχνά αναφέρονται συμπτώματα όπως:

  • Έντονη κόπωση & χαμηλή ενέργεια
  • Δυσκολία συγκέντρωσης
  • Αϋπνία
  • Μυϊκός πόνος
  • Διαταραχές στο πεπτικό
  • Συνεχόμενος χαμηλός πυρετός
  • Προβλήματα μνήμης
  • Σφίξιμο στο στήθος και δύσπνοια

Σε αυτή τη φάση, η ενίσχυση του οργανισμού μπορεί να υποστηριχθεί με κατηγορίες συμπληρωμάτων όπως:

  • Συμπληρώματα ενέργειας: βιταμίνες του συμπλέγματος Β, CoQ10, μαγνήσιο.
  • Συμπληρώματα για το ανοσοποιητικό: βιταμίνη C, βιταμίνη D3, ψευδάργυρος.
  • Συμπληρώματα για εγκεφαλική λειτουργία: Ωμέγα-3, ginkgo biloba.
  • Συμπληρώματα ύπνου & χαλάρωσης: μελατονίνη, L-θεανίνη, εκχύλισμα βαλεριάνας.

Μακροχρόνιες επιπτώσεις σε άτομα με σοβαρή νόσηση

Περίπου 10–15% των ασθενών παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα COVID-19, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό χρειάζεται νοσηλεία σε ΜΕΘ.

Οι επιπτώσεις μετά την έξοδο από το νοσοκομείο μπορεί να περιλαμβάνουν:

  1. Πνευμονικές βλάβες: Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν σημάδια πνευμονικής ίνωσης, η οποία δυσκολεύει την αναπνοή και μειώνει την αντοχή.
  2. Καρδιακές επιπλοκές: Ένα ποσοστό ασθενών εμφανίζει μυοκαρδιακή φλεγμονή, ταχυκαρδίες ή αρρυθμίες.
  3. Νευρολογικές διαταραχές: Ζάλη, νευρολογικός πόνος, δυσκολία συγκέντρωσης και αλλαγές στη συνείδηση έχουν καταγραφεί σε πολλές περιπτώσεις.
  4. Επιπλοκές από μηχανικό αερισμό: Ασθενείς που διασωληνώθηκαν μπορεί να αντιμετωπίσουν τραυματισμούς στις φωνητικές χορδές, λοιμώξεις, πνευμοθώρακα και προβλήματα στην ομιλία.

Για την ανάκτηση δυνάμεων μετά από σοβαρή νόσηση, οι εξής κατηγορίες συμπληρωμάτων μπορούν να συμβάλουν στην υποστήριξη του οργανισμού (χωρίς να αντικαθιστούν την ιατρική θεραπεία):

  • Συμπληρώματα για αποκατάσταση μυών: πρωτεΐνη, BCAA, L-γλουταμίνη.
  • Συμπληρώματα καρδιαγγειακής υποστήριξης: Ωμέγα-3, CoQ10.
  • Συμπληρώματα αποκατάστασης αναπνευστικού: N-ακετυλοκυστεΐνη (NAC), εκχύλισμα κάνναβης χωρίς THC (όπου επιτρέπεται).

Ψυχική υγεία και COVID-19

Η πανδημία επηρέασε βαθιά την ψυχική υγεία παγκοσμίως.

Πολλοί άνθρωποι παρουσίασαν:

  • Άγχος
  • Κατάθλιψη
  • Διαταραχές ύπνου
  • Αίσθημα μοναξιάς
  • Μετατραυματικό στρες, ιδιαίτερα όσοι νοσηλεύτηκαν ή είχαν απώλειες

Η διαχείριση του στρες μπορεί να ενισχυθεί και με συγκεκριμένα είδη συμπληρωμάτων:

  • Συμπληρώματα για στρες:ashwagandha, ροντιόλα, τζίνσενγκ
  • Συμπληρώματα για χαλάρωση: μαγνήσιο γλυκινικό, L-θεανίνη
  • Συμπληρώματα για διάθεση: Ωμέγα-3, βιταμίνη D

Πρόσβαση σε θεραπεία και υποστήριξη

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι δυσκολεύτηκαν να λάβουν την κατάλληλη βοήθεια λόγω:

  • Έλλειψης ενημέρωσης για το Long COVID
  • Περιορισμένου αριθμού εξετάσεων
  • Ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων

Σήμερα, ωστόσο, υπάρχουν εξειδικευμένες υποστηρικτικές δομές όπως:

  • Μονάδες αποκατάστασης post-COVID
  • Τηλεσυμβουλευτική
  • Online κοινότητες υποστήριξης
  • Ειδικές εφαρμογές διαχείρισης συμπτωμάτων
  • Long COVID και σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

Πολλά άτομα με παρατεταμένα συμπτώματα αναφέρουν ότι βιώνουν εξουθενωτική κόπωση, παρόμοια με το χρόνιο σύνδρομο κόπωσης (CFS/ME).

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Σοβαρή σωματική εξάντληση
  • “Brain fog”
  • Μυϊκούς πόνους
  • Δυσκολία ύπνου
  • Επιβάρυνση μετά από άσκηση

Αν και οι δύο καταστάσεις έχουν κοινά χαρακτηριστικά, δεν είναι ακόμη σαφές αν το Long COVID μπορεί να εξελιχθεί σε CFS. Αυτός είναι ένας τομέας εντατικής έρευνας.

Συμπληρώματα που μπορούν να βοηθήσουν στην καθημερινότητα ανθρώπων με κόπωση:

  • Συμπληρώματα ενέργειας & μεταβολισμού: Β12, σίδηρος (όπου χρειάζεται), CoQ10
  • Συμπληρώματα μυϊκής αποκατάστασης: ηλεκτρολύτες, μαγνήσιο
  • Νοοτροπικά για συγκέντρωση: Ωμέγα-3, ροντιόλα

Πότε πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια

Άτομα με νέα ή παρατεινόμενα συμπτώματα μετά τη νόσηση πρέπει να επικοινωνούν με γιατρό.

Ανησυχητικά συμπτώματα είναι:

  • Οξύς πόνος στο στήθος
  • Δυσκολία στην αναπνοή
  • Μπλε/γκρι χρώμα στα χείλη
  • Αδυναμία αφύπνισης
  • Έντονη αφυδάτωση
  • Ταχεία απώλεια ή αύξηση βάρους

Σε περιπτώσεις άγχους ή κατάθλιψης, η υποστήριξη από ειδικό ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη.

 

Συμπέρασμα

Το Long COVID αποτελεί μια πραγματικότητα που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της αρχικής νόσησης. Τα συμπτώματα μπορεί να επιμένουν για μήνες και να επηρεάσουν το αναπνευστικό, το νευρικό, το καρδιαγγειακό σύστημα αλλά και την ψυχική υγεία.

Παρότι η έρευνα συνεχίζεται, είναι σαφές ότι η σωστή διατροφή, η ξεκούραση, η ιατρική παρακολούθηση και, όπου χρειάζεται, η υποστήριξη με κατάλληλες κατηγορίες συμπληρωμάτων διατροφής μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην καθημερινότητα των ανθρώπων που αναρρώνουν.

Ενισχύοντας το ανοσοποιητικό, την ενέργεια, την ψυχική ισορροπία και τη μυϊκή λειτουργία, ο οργανισμός έχει περισσότερα “εργαλεία” για να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.