Τι είναι η δυσκοιλιότητα

Υποκειμενικά, η δυσκοιλιότητα μπορεί να έχει διαφορετικές έννοιες για διαφορετικούς ανθρώπους. Τα συμπτώματα μπορούν να αναφερθούν ως οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

  • Μειωμένη συχνότητα των κενώσεων (συνήθως λιγότερες από 3 αφοδεύσεις την εβδομάδα)
  • Κοκκώδης ή σκληρή σύσταση κοπράνων
  • Δυσκολία στην αποβολή των κοπράνων
  • Αίσθηση ατελούς εκκένωσης
  • Κοιλιακό άλγος ή κράμπες που σχετίζονται με την αφόδευση – συνήθως ενδεικτικό της δυσκοιλιότητας υποτύπου της Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

Τι προκαλεί την δυσκοιλιότητα

  • Κακή διατροφή – χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και τρόφιμα φυτικής προέλευσης
  • Αφυδάτωση ή ανεπαρκής πρόσληψη νερού
  • Φάρμακα – συμπληρώματα σιδήρου, οπιοειδή αναλγητικά
  • Εγκυμοσύνη
  • Καθιστικός τρόπος ζωής και αδράνεια
  • Στρες
  • Ανώμαλη λειτουργία του γαστρεντερικού σωλήνα – δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους, μαζική απόφραξη
  • Δευτερογενείς παθήσεις, π.χ. υποθυρεοειδισμός, νόσος του Πάρκινσον

Πώς να διαχειριστείτε τη δυσκοιλιότητα

Για ορισμένους ανθρώπους, η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι ένα καθημερινό εγχείρημα. Οι συνήθεις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη συμπλήρωση της διατροφής με φυτικές ίνες, όπως φλοιούς ψύλλιουμ ή σπόρους λιναριού, τη χρήση καθαρτικών που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως η δισακοδύλη ή διεγερτικά καθαρτικά με βάση τη σέννα και, σε σοβαρές περιπτώσεις, τη χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως η λακτουλόζη ή η λιπιπροστόνη.

Σχεδόν οι μισοί από τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια δυσκοιλιότητα δεν είναι ικανοποιημένοι με τα συμβατικά μέτρα που χρησιμοποιούνται για την αύξηση της συχνότητας των κενώσεων, συμπεριλαμβανομένων των καθαρτικών και των συμπληρωμάτων φυτικών ινών.

Στην ίδια πληθυσμιακή έρευνα, το 52% των ατόμων που πάσχουν από δυσκοιλιότητα ανέφεραν ότι η δυσκοιλιότητα επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Ως εκ τούτου, πολλοί από αυτούς που υποφέρουν αναζητούν εναλλακτικές επιλογές για να ομαλοποιήσουν την λειτουργία του εντέρου και τα προβιοτικά γίνονται όλο και πιο δημοφιλής επιλογή.

Προβιοτικά για τη δυσκοιλιότητα

Το μικροβίωμα του εντέρου και η δυσκοιλιότητα

Τρισεκατομμύρια βακτήρια κατοικούν στο έντερο σε αυτό που είναι γνωστό συλλογικά ως το μικροβίωμα του εντέρου ή μικροβιακή χλωρίδα. Αυτά τα μικρόβια ζουν σε μια ιδανικά αρμονική ισορροπία, μεταξύ ευεργετικών και παθογόνων βακτηρίων. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να διαταράξουν αυτή την ισορροπία οδηγώντας σε αυτό που είναι γνωστό ως δυσβίωση (dysbiosis).

Η δυσβίωση έχει συχνά παρατηρηθεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του εντέρου και έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κινητικότητα του εντέρου. Η αντιμετώπιση αυτής της ανισορροπίας με ένα προβιοτικό μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου και στην αύξηση της συχνότητας των αφοδεύσεων.

Προβιοτικά για τη δυσκοιλιότητα

Τα προβιοτικά μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην λειτουργία του εντέρου και κατά προέκταση στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Εδώ θα προσπαθήσουμε να απομυθοποιήσουμε κάποια από τη σύγχυση που περιβάλλει τα προβιοτικά και να σας βοηθήσουμε να αξιοποιήσετε στο έπακρο τα φιλικά σας βακτήρια.

Η πλειονότητα των βακτηρίων που βρίσκονται στο παχύ έντερο ανήκουν στα είδη Bifidobacteria και Lactobacillus, επομένως είναι λογικό ότι τα προβιοτικά με συγκεκριμένα στελέχη που ανήκουν σε αυτά τα είδη θεωρούνται γενικά ως τα πιο ευεργετικά για την κινητικότητα του εντέρου και την ανακούφιση της δυσκοιλιότητας.

Πώς βοηθούν τα προβιοτικά στη δυσκοιλιότητα

Παρόλο που οι ακριβείς μηχανισμοί δεν έχουν ακόμη τεκμηριωθεί πλήρως, διάφοροι προτεινόμενοι μηχανισμοί με τους οποίους τα προβιοτικά μπορούν να ανακουφίσουν τη δυσκοιλιότητα περιλαμβάνουν:

  • Παραγωγή SCFAs (λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας). Τα SCFAs παράγονται ως αποτέλεσμα της βακτηριακής ζύμωσης των υδατανθράκων στο έντερο τόσο από τα Bifidobacteria όσο και από τους Lactobacilli. Τα SCFAs προτείνεται να ενισχύουν την κινητικότητα του παχέος εντέρου διεγείροντας τους νευρικούς υποδοχείς στο λείο μυ του εντερικού τοιχώματος προκαλώντας περισταλτισμό. Έχει επίσης προταθεί ότι αυξάνουν τη συγκέντρωση σεροτονίνης στο παχύ έντερο, η οποία είναι ένας διεγερτικός νευροδιαβιβαστής και μπορεί επίσης να διεγείρει τον περισταλτισμό.
  • Μειωμένο pH του παχέος εντέρου λόγω της αυξημένης παραγωγής γαλακτικού οξέος και SCFAs από τα είδη Lactobacillus και Bifidobacteria. Η αυξημένη οξύτητα του περιεχομένου του εντερικού αυλού διεγείρει τον περισταλτισμό και μειώνει το χρόνο διέλευσης του παχέος εντέρου.
  • Αυξημένος μεταβολισμός χολικών αλάτων από στελέχη τόσο των Bifidobacteria όσο και των Lactobacilli στο έντερο διεγείρει τον περισταλτισμό καθώς υπάρχει αυξημένο επίπεδο αποσυζευγμένων χολικών αλάτων που μπορεί να διεγείρει την κινητικότητα του παχέος εντέρου10.

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για τη δυσκοιλιότητα και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει μια λύση που να ταιριάζει σε όλους, ευτυχώς όμως, υπάρχουν καλά στοιχεία που δείχνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να είναι αποτελεσματικά.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι κάθε προβιοτικό στέλεχος είναι διαφορετικό από το επόμενο. Για να καλύψετε τις ανάγκες σας, συνιστάται πάντα να επιλέγετε ένα στέλεχος που έχει δοκιμαστεί κλινικά με αποδεδειγμένο όφελος για την υγεία.

Τα καλύτερα προβιοτικά στελέχη για τη δυσκοιλιότητα

Υπάρχουν διάφορα στελέχη φιλικών βακτηρίων που έχουν αποδειχθεί ευεργετικά για την ανακούφιση της δυσκοιλιότητας σε διάφορες κλινικές μελέτες. Τα καλύτερα συμπληρώματα ζωντανών καλλιεργειών θα πρέπει να περιέχουν στελέχη που έχουν ερευνηθεί ειδικά για τη δυσκοιλιότητα, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

  • Bifidobacterium lactis BB-12
  • Bifidobacterium lactis HN019
  • Bifidobacterium lactis DN-173 010
  • Lactobacillus rhamnosus GG

Bifidobacterium lactis BB-12®

Bifidobacterium lactis BB-12 είναι ένα εκτενώς ερευνημένο προβιοτικό στέλεχος που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας. Σε μια κλινική δοκιμή αξιολόγησης των επιδράσεων ενός προβιοτικού στελέχους, αξιολογήθηκε η συμπληρωματική χορήγηση του B. lactis BB-12® σε άτομα που πάσχουν από δυσκοιλιότητα.

Μια μεγάλη πολυκεντρική τυχαιοποιημένη μελέτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο διεξήχθη από τους Eskesen et al. που περιελάμβανε 1000 άτομα με χαμηλή συχνότητα αφόδευσης 2 έως 4 φορές την εβδομάδα. Χωρίστηκαν σε 3 ομάδες: στη μία ομάδα χορηγήθηκαν 10 δισεκατομμύρια CFU B. lactis BB-12® ημερησίως, στη δεύτερη ομάδα χορηγήθηκε 1 δισεκατομμύριο CFU B. lactis BB-12® ημερησίως και στην τρίτη ομάδα χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο, για 4 εβδομάδες.

Στις ομάδες του B. lactis BB-12®, υπήρξε στατιστικά σημαντική αύξηση της μέσης συχνότητας αφόδευσης σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου, από τις 3 εφορές κατά μέσο όρο την εβδομάδα σε 4 φορές την εβδομάδα την 4η εβδομάδα.

B. lactis BB-12® έχει επίσης δοκιμαστεί με επιτυχία σε συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που είναι πιο ευάλωτες στη δυσκοιλιότητα, όπως οι ηλικιωμένοι και οι έγκυες γυναίκες. Έχει επίσης δοκιμαστεί σε άτομα με τακτικές κινήσεις του εντέρου και δεν αύξησε τον ρυθμό κένωσης – δείχνοντας ότι έχει ομαλοποιητική δράση.

Bifidobacterium lactis HN019

Μέχρι σήμερα έχουν διεξαχθεί αρκετές κλινικές μελέτες που αξιολογούν τις επιδράσεις της B.lactis HN019 σε άτομα με δυσκοιλιότητα.

Σε μια μελέτη  228 ενήλικες που είχαν διαγνωστεί με δυσκοιλιότητα από τον ιατρό τους, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες ROME III, χωρίστηκαν σε 3 ομάδες. Σε κάθε ομάδα δόθηκαν είτε 10 δισεκατομμύρια B. lactis HN019, 1 δισ. B. lactis HN019 ή εικονικό φάρμακο καθημερινά για 28 ημέρες. Τα συμπτώματα δυσκοιλιότητας παρακολουθούνταν κατά τη διάρκεια και μετά τη δοκιμή.

Στις ομάδες που πήραν το προβιοτικό υπήρξε στατιστικά σημαντική αύξηση της συχνότητας των κενώσεων σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία μεταβολή στο χρόνο διέλευσης του παχέος εντέρου στις ομάδες προβιοτικών.

Σημειωτέον, σε μια μετα-ανάλυση από τους Miller et al. 15 επιλέξιμων τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών που αξιολογούσαν τις επιδράσεις της συμπληρωματικής χορήγησης διαφόρων προβιοτικών στελεχών στο χρόνο εντερικής διέλευσης, B. lactis HN019 σημειώθηκε ιδιαίτερα ότι είχε μεσαία έως μεγάλα αποτελέσματα θεραπείας, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτό το στέλεχος είναι μια βιώσιμη επιλογή για την ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα..

Bifidobacterium animalis subsp. lactis DN-173 010

B. lactis DN-173 010 είναι ένα άλλο Bifidobacterium lactis στέλεχος που έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα σε διάφορες κλινικές μελέτες. Σε μια μελέτη σε 70 υγιείς ενήλικες, η κατανάλωση ενός καθημερινού συνδυασμού 375g γάλακτος που έχει υποστεί ζύμωση με το συγκεκριμένο Bifidobacterium lactis στέλεχος DN-173 010 (που περιέχει τουλάχιστον 50 έως 500 εκατομμύρια CFU ανά δόση) για 11 ημέρες μείωσε το χρόνο διέλευσης του παχέος εντέρου κατά 20%.

Είναι ενδιαφέρον ότι η επίδραση ήταν πιο έντονη στις γυναίκες. Σε μια άλλη παρόμοια μελέτη 12,5 δισεκατομμύρια CFU του B. lactis DN-173 010 χορηγήθηκαν σε μορφή γιαουρτιού σε 34 άτομα με δυσκοιλιότητα IBS καθημερινά για 4 εβδομάδες. Το B. lactis DN-173 010 αποδείχθηκε ότι μειώνει σημαντικά το χρόνο διέλευσης του παχέος εντέρου από την αρχική τιμή (-12,2 ώρες), η οποία ήταν στατιστικά σημαντική σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

Lactobacillus rhamnosus GG®

Lactobacillus rhamnosus GG® (ή LGG® όπως είναι ευρύτερα γνωστό) είναι ένα πολύ γνωστό και καλά μελετημένο στέλεχος προβιοτικών βακτηρίων με μια σειρά από γνωστά οφέλη για την υγεία, μερικά από τα οποία προτείνεται να περιλαμβάνουν τη μείωση της δυσκοιλιότητας.

Συμπλήρωση με LGG® είχε κάποια θετικά αποτελέσματα σε κλινικές δοκιμές στην αύξηση της συχνότητας αφόδευσης σε άτομα με δυσκοιλιότητα, αλλά συνήθως χορηγήθηκε παράλληλα με άλλη θεραπεία, όπως φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες (μια πρεβιοτική ίνα), γεγονός που καθιστά την πραγματική αποτελεσματικότητα του LGG® μόνο του, δύσκολο να εκτιμηθεί .

Μπορούν τα πρεβιοτικά να βοηθήσουν στη δυσκοιλιότητα

Εκτός από τα προβιοτικά, αξίζει να αναφερθεί ότι τα πρεβιοτικά μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα.

Τα Πρεβιοτικά δρουν ως πηγή τροφής για τα προβιοτικά και συμβάλλουν στην τόνωση της δραστηριότητας των ωφέλιμων βακτηρίων του παχέος εντέρου. Θεωρείται ότι έχουν μια μικρή καθαρτική δράση, αλλά χωρίς κίνδυνο εξάρτησης. Ένας συνδυασμός των προβιοτικών Bifidobacterium lactis BB-12 και οι πρεβιοτικές ίνες αναγνωρίζονται ευρέως ως αποτελεσματική θεραπεία για την ανακούφιση της δυσκοιλιότητας και τη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου.

Διατροφικές πηγές προβιοτικών βακτηρίων

Υπάρχουν ορισμένες τροφές που μπορείτε να συμπεριλάβετε στη διατροφή σας, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση των επιπέδων των ωφέλιμων βακτηρίων και να υποστηρίξουν την υγεία του πεπτικού συστήματος. Τα προβιοτικά τρόφιμα, όπως το γιαούρτι και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση (π.χ. λάχανο τουρσί και kimchi), είναι πλούσια σε βακτήρια Lactobacillus.

Συνοψίζοντας

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα πολύ συχνό ζήτημα που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής όσων υποφέρουν.

Αν και τα συμβατικά καθαρτικά και τα συμπληρώματα ινών χρησιμοποιούνται συνήθως για την αύξηση της συχνότητας των κενώσεων, πολλοί άνθρωποι μένουν δυσαρεστημένοι και αναζητούν άλλες επιλογές για να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων τους.

Η δυσβίωση ή η ανισορροπία στα βακτήρια του εντέρου μας μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Τα προβιοτικά αποτελούν μια όλο και πιο δημοφιλή επιλογή συμπληρωμάτων και μπορούν να είναι πολύ χρήσιμα στη διαχείριση της δυσκοιλιότητας.

Τα προβιοτικά ανακουφίζουν τη δυσκοιλιότητα αυξάνοντας την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, μειώνοντας το pH του παχέος εντέρου και αυξάνοντας τον μεταβολισμό των χολικών αλάτων, τα οποία συμβάλλουν στην τόνωση του περισταλτισμού.

Ορισμένα προβιοτικά στελέχη είναι καλύτερα από άλλα στη βελτίωση των συμπτωμάτων της δυσκοιλιότητας. Τα αξιοσημείωτα στελέχη περιλαμβάνουν B. lactis BB-12, B. lactis HN019 και B. lactis DN-173 010.

Συμβουλευτήκαμε τις παρακάτω πηγές :

  1. Suares NC, Ford AC. Επιπολασμός και παράγοντες κινδύνου για τη χρόνια ιδιοπαθή δυσκοιλιότητα στην κοινότητα: Συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση.
  2. Simren M, Palsson OS, Whitehead WE. Επικαιροποίηση των κριτηρίων της Ρώμης IV για τις παθολογικές διαταραχές του παχέος εντέρου: Επιπτώσεις για την κλινική πρακτική.
  3. Rao SSC, Rattanakovit K, Patcharatrakul T. Διάγνωση και αντιμετώπιση της χρόνιας δυσκοιλιότητας σε ενήλικες.
  4. Johanson JF, Kralstein J. Χρόνια δυσκοιλιότητα: Μια έρευνα της οπτικής γωνίας των ασθενών.
  5. Chassard C, Dapoigny M, Scott KP, et al. Functional dysbiosis within the gut microbiota of patients with constipated-irritable bowel syndrome.
  6. Kim S-E, Choi SC, Park KS, et al. Μεταβολή της χλωρίδας των κοπράνων και αποτελεσματικότητα της βραχυπρόθεσμης προβιοτικής θεραπείας σε ασθενείς με λειτουργική δυσκοιλιότητα.
  7. Dimidi E, Mark Scott S, Whelan K. Προβιοτικά και δυσκοιλιότητα: Μηχανισμοί δράσης, αποδεικτικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα και χρήση από ασθενείς και γιατρούς.
  8. LeBlanc JG, Chain F, Martín R, Bermúdez-Humarán LG, Courau S, Langella P. Ευεργετικές επιδράσεις στον ενεργειακό μεταβολισμό του ξενιστή των λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας και των βιταμινών που παράγονται από τα κοινά και προβιοτικά βακτήρια.
  9. Salminen S, Salminen E. Λακτουλόζη, βακτήρια γαλακτικού οξέος, εντερική μικροοικολογία και προστασία του βλεννογόνου.
  10. Ge X, Zhao W, Ding C, et al. Πιθανός ρόλος του μικροβιόκοσμου των κοπράνων από ασθενείς με δυσκοιλιότητα βραδείας διέλευσης στη ρύθμιση της γαστρεντερικής κινητικότητας.